o1.png
o2.png
o3.png

Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie

Informacje Oferty Pracy Rezultaty Badań Galeria O szkodnikach rzepaku

Tytuł operacji

Podniesienie jakości i efektywności produkcji rzepaku i miodu oraz zapewnienie bezpieczeństwa pszczół na plantacji poprzez zastosowanie innowacyjnej, opartej na metodach sztucznej inteligencji, technologii monitorowania stanu plantacji, wnioskowania i selektywnej aplikacji środków ochrony roślin.


Operacja realizowana w ramach działania 16 „Współpraca” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-2020. Operacja współfinansowana ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich. Umowa Nr 00073.DDD.6509.00274.2022.01 z dnia 27.03.2023 r.


Główny cel

Głównym celem operacji jest podniesienie jakości ziarna rzepaku, przy jednoczesnej poprawie bilansu ekonomicznego produkcji poprzez ograniczenie zużycia środków owadobójczych. Dodatkowym celem jest uzyskanie lepszej jakości miodu, pozyskiwanego z pasieki umieszczonej w otoczeniu doświadczalnej plantacji rzepaku oraz zapewnienie lepszej ochrony pszczół.

Opis projektu

Niezależne źródła podają, że w ciągu najbliższych trzech dekad gwałtownie zwiększy się światowe zapotrzebowanie na żywność a do 2050 roku rolnictwo będzie musiało dostarczać żywności dla 9,7mld ludności. Spełnienie tego wymagania będzie związane z koniecznością optymalizacji wielu aspektów produkcji rolnej, w tym również z racjonalizacją wykorzystania środków chemicznych i nawozów, szczególnie w kontekście ekonomiki produkcji przy jednoczesnym wymogu zapewnienia najwyższych standardów jakości produktów rolnych. Ten trend jest mocno zauważalny również w założeniach Europejskiego Zielonego Ładu, przygotowanego przez kraje Unii Europejskiej. Obecnie zaś, powszechną i najczęściej stosowaną jeszcze techniką aplikowania środków chemicznych i nawozów jest stosowanie zalecanych dawek, równomiernie na całej plantacji. Niemal zawsze natomiast można by różnicować dawkowanie, uzależniając jego wielkość od rzeczywistych potrzeb danego fragmentu plantacji, np. aplikując środek chemiczny tylko w tych miejscach, gdzie występują rzeczywiste objawy porażenia plantacji przez chwasty, choroby lub owady. Według jednego z czołowych koncernów z branży rolnej (Monsanto, USA), wspomniana optymalizacja daje szansę na oszczędności środków do produkcji rolnej sięgające 30%. Oszczędności te wpływają wprost na zwiększenie efektywności ekonomicznej produkcji oraz, co bardzo istotne, na poprawę jakości żywności (mniejsze skażenie chemiczne), ochronę pszczół, których populacja w ostatnich latach drastycznie maleje a także na zmniejszenie skażenia gleb, wód gruntowych, ograniczenie emisji CO2 i NOx (poprzez mniejsze zużycie paliwa). W związku z tym powstało Konsorcjum Bezpieczna Plantacja Rzepaku, tworzące interdyscyplinarny zespół, który podjął się opracowania innowacyjnej, opartej na metodach sztucznej inteligencji, technologii monitorowania stanu plantacji, wnioskowania i selektywnej aplikacji środków owadobójczych w plantacji rzepaku. System, jaki zostanie opracowany i wdrożony w specjalnie przygotowanych do tego celu instalacjach prototypowych, pozwoli na identyfikowanie szkodników występujących w rzepaku, określanie stref ich występowania oraz zwalczanie w sposób selektywny. Jedną z przesłanek uzasadniających spodziewane rezultaty (ograniczenie zużycia środków owadobójczych i efekty projakościowe z tym związane) jest, obserwowana również przez rolników wchodzących w skład Konsorcjum, specyfika występowania szkodników plantacji – we wczesnej fazie nalotu, szkodniki występują zwykle wyłącznie na jej obrzeżach. Podkreśla się przy tym szczególnie efekt skali, tzn. im większa plantacja, tym mniejsze w odniesieniu do ogólnej jej powierzchni porażenie brzegowe oraz, co istotne, większy potencjał dla ograniczenia aplikacji środków owadobójczych. Oczekiwanymi rezultatami operacji, wskutek ograniczenia ilości stosowanych środków owadobójczych, będą m.in. poprawa jakości ziarna oraz miodu (mniejsza zawartość toksyn) a także większe bezpieczeństwo pszczół, dzięki przewidzianej do implementacji metodzie rozpoznawania ich obecności na plantacji, zapobiegać będzie się ewentualnym przedwczesnym zabiegom owadobójczym


Skład konsorcjum:

Politechnika Wrocławska - Lider projektu (link)

Operacja realizowana w Katedrze Kriogeniki i Inżynierii Lotniczej na Wydziale mechaniczno-Energetycznym Politechniki Wrocławskiej (link) .

Zespół realizujący projekt:

dr hab. inż. Ziemowit Malecha, profesor uczelni - Kierownik Projektu

Pozostali członkowie zespołu (kol. alfabetyczna):

  • dr inż. Artur Jędrusyna
  • Kajetan Ożarowski
  • Rafał Siemasz
  • Dolnośląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego (link)

    Gospodarstwa Rolne

  • Gospodarstwo Rolne Krzysztof Tomczuk
  • Gospodarstwo Rolne Kazimierz Słabicki
  • Rada Konsorcjum "Bezpieczna plantacja rzepaku":

    1. dr hab. inż. Ziemowit Malecha, prof. uczelni - Politechnika Wrocławska
    2. mgr Katarzyna Oleszczuk-Chmiel - Politechnika Wrocławska
    3. przedstawiciel Dolnośląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego we Wrocławiu
    4. Krzysztof Tomczuk, Gospodarstwo Rolne GR1
    5. Wojciech Słabicki, przedstawicel Gospodarstwa Rolnego GR2